برق صنعتی یکی از شاخه های مهندسی برق می باشد که در پروژه های عملی آن مسلتزم استفاده از قواعد و اصول مهندسی هستیم که از حادثه پیشگیری میکند. یکی از بحث  های مهم در تابلوسازی و یا برق صنعتی نحوه انتخاب صحیح کابل، فیوز، بی متال و کنتاکتور می باشد. در صورتی که یکی از این موارد به درستی و براساس جریان مجاز مصرفی انتخاب نشود، می تواند خسارات جانی و مالی به دنبال داشته باشد.

در این آموزش قصد دارم تا نحوه انتخاب کنتاکتور، بی متال و فیوز را در مدارات برق صنعتی به شما عزیزان آموزش بدم. قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کنم که شما وقتی کنتاکتوری خریداری میکنید، یک کاتالوک که شامل جداولی می باشد همراه آن هست که باید به آن دقت کنید. چون شما باید فیوز و بی متال رو مطابق با این جدول ها برای کارتون انتخاب کنید. کلا دو تا دسته بندی برای این جدول ها وجود داره:

الف) موتورهایی که یک ضرب وارد مدار می شوند که اصلاحا به کنتاکتورهای آنها DOL یا Direct On Line گفته می شود.

در ستون‌های اول و دوم قدرت موتور‌ها برحسب کیلووات و اسب بخار برای ولتاژ ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت نشان داده شده است. ستون سوم و چهارم مربوط به قدرت موتور‌ها برای ولتاژ خطی ۳۸۰ ولت است و ستون پنجم و ششم قدرت موتور‌ها برای ولتاژ خطی ۴۱۵ تا ۴۴۰ ولت را نشان می‌دهد. ستون هفتم مربوط به جریان کنتاکتور برای قدرت‌های مورد نظر است و در ستون هشتم جریان بی متال لازم برای موتور مورد نظر مشخص گردیده و سر انجام در ستون نهم فیوز مورد نیاز مشخص شده است.
بعنوان مثال، موتور ۴۵ کیلووات یا ۶۰ اسب را در نظر بگیرید. با توجه به جدول مشاهده می شود که در برای این موتور باید از یک کنتاکتور ۱۲۵ آمپر استفاده کنیم. همچنین یک فیوز ۱۰۰ آمپری و یکی بی متال ۷۵-۱۰۵ آمپر برای مدار راه اندازی ما مورد نیاز می باشد.

جریان فیوز

جریان بی متال

جریان کنتاکتور

ولتاژ ۴۱۵ – ۴۴۰ V

ولتاژ ۳۸۰ V

ولتاژ  ۲۲۰ – ۲۴۰ V

A

A

A

HP

kW

HP

kW

HP

kW

۲

۱-۱٫۶

۹

۰٫۵

۰٫۳۷

۲-۴

۱٫۶-۲٫۵

۹

۰٫۷۵

۰٫۵۵

۰٫۵

۰٫۳۷

۲-۴

۱٫۶-۲٫۵

۹

۱

۰٫۷۵

۱

۰٫۷۵

۴-۶

۲٫۵-۴

۹

۱٫۵

۱٫۱

۱٫۵

۱٫۱

۰٫۷۵

۰٫۵۵

۴-۶

۲٫۵-۴

۹

۲

۱٫۵

۲

۱٫۵

۱

۰٫۷۵

۶-۸

۴-۶

۹

۳

۲٫۲

۳

۲٫۲

۱٫۵

۱٫۱

۸-۱۲

۴-۶

۹

۴

۳

۴

۳

۲

۱٫۵

۸-۱۲

۵٫۵-۸

۹

۵

۳٫۷

۱۰-۱۲

۷-۱۰

۱۶

۵٫۵

۴

۳

۲٫۲

۱۲-۱۶

۱۰-۱۳

۱۶

۷٫۵

۵٫۵

۷٫۵

۵٫۵

۴

۳

۱۶-۲۰

۱۳-۱۵

۱۶

۱۰

۷٫۵

۱۰

۷٫۵

۵٫۵

۴

۱۶-۲۰

۱۳-۱۸

۱۶

۱۲٫۵

۹

۲۰-۲۵

۱۸-۲۵

۲۵

۱۳٫۵

۱۰

۷٫۵

۵٫۵

۲۵

۱۸-۲۵

۲۵

۱۵

۱۱

۱۵

۱۱

۳۲-۴۰

۲۳-۳۲

۴۰

۲۰

۱۵

۲۰

۱۵

۱۰

۷٫۵

۴۰

۳۰-۴۰

۴۰

۲۵

۱۸٫۵

۲۵

۱۸٫۵

۱۳٫۵

۱۰

۴۰

۳۰-۴۰

۴۰

۳۰

۲۲

۱۵

۱۱

۵۰-۶۳

۳۸-۵۰

۶۳

۳۵

۲۵

۳۰

۲۲

۶۳

۴۸-۵۷

۶۳

۴۰

۳۰

۲۰

۱۵

۶۳

۴۸-۵۷

۶۳

۴۵

۳۳

۴۰

۳۰

۲۵

۱۸٫۵

۶۳

۵۷-۶۶

۶۳

۵۰

۳۷

۸۰

۶۶-۸۰

۸۰

۶۰

۴۵

۵۰

۳۷

۳۰

۲۲

۱۰۰

۷۵-۱۰۵

۱۲۵

۷۰

۵۰

۶۰

۴۵

۱۲۵

۹۵-۱۲۵

۱۲۵

۸۰

۵۹

۷۵

۵۵

۴۰

۳۰

۱۲۵

۹۵-۱۲۵

۱۲۵

۹۰

۶۵

۱۶۰

۱۲۰-۱۶۰

۲۰۰

۱۰۰

۷۵

۱۰۰

۷۵

۵۰

۳۷

۱۶۰

۱۲۰-۱۶۰

۲۰۰

۶۰

۴۵

۲۰۰

۱۵۰-۲۰۰

۲۰۰

۱۲۵

۹۰

۱۲۵

۹۰

۷۵

۵۵

۲۵۰

۱۶۰-۲۵۰

۲۶۰

۱۵۰

۱۱۰

۱۵۰

۱۱۰

۲۵۰

۱۶۰-۲۵۰

۲۶۰

۱۷۵

۱۳۲

۲۵۰

۲۰۰-۳۱۵

۲۶۰

۲۰۰

۱۵۰

۱۷۵

۱۳۲

۱۰۰

۷۵

۳۱۵

۲۵۰-۴۰۰

۴۵۰

۲۲۵

۱۶۵

۲۲۰

۱۶۰

۱۲۵

۹۰

۴۰۰

۲۵۰-۴۰۰

۴۵۰

۲۵۰

۱۸۵

۱۵۰

۱۱۰

۴۰۰

۳۱۵-۵۰۰

۴۵۰

۳۰۰

۲۲۰

۲۷۰

۲۰۰

۵۰۰

۳۱۵-۵۰۰

۴۵۰

۳۵۰

۲۵۰

۳۰۰

۲۲۰

۱۷۵

۱۳۲

۶۳۰

۴۰۰-۶۳۰

۶۳۰

۴۰۰

۲۹۰

۳۵۰

۲۵۰

۲۲۰

۱۶۰

۶۳۰

۵۰۰-۸۰۰

۶۳۰

۴۳۰

۳۱۵

ب) موتورهایی که به صورت ستاره مثلث راه اندازی می شوند.
اما شرایط برای حالتی که موتور با اتصال ستاره مثلث وارد مدار می شود فرق می کند. در این حالت با توجه به اینکه در حالت مثلث جریان موتور توسط دو کنتاکتور موازی تامین می شود، جریان بی متال کاهش می یابد. و برای همان موتور ۴۵ کیلووات و ۶۰ اسب با توجه به جدول زیر باید یک کنتاکتور ۶۰ آمپر، یک فیوز ۱۰۰ آمپری و یک بی متال ۴۸-۵۷ آمپر استفاده کرد. نکته ای که باید دقت کرد این است که با توجه به نوع موتور قفسه سنجابی یا رتور سیم پیچی شده باید نوع کنتاکتور رو تعیین کنیم. برای موتورهای رتور قفسی از کنتاکتورهای نوع AC3 و برای موتورهای رتورسیم پیچی شده از کنتاکتورهای نوع AC2 استفاده میکنیم.

جریان فیوز

جریان بی متال

جریان کنتاکتور

ولتاژ ۴۱۵ – ۴۴۰ V

ولتاژ ۳۸۰ V

ولتاژ  ۲۲۰ – ۲۴۰ V

A

A

A

HP

kW

HP

kW

HP

kW

۱۶

۷-۱۰

۱۲

۱۰

۷٫۵

۱۰

۷٫۵

۵٫۵

۴

۲۰

۷-۱۰

۱۲

۱۲٫۵

۹

۲۰

۱۰-۱۳

۱۲

۱۳٫۵

۱۰

۷٫۵

۵٫۵

۲۵

۱۳-۱۸

۱۶

۱۵

۱۱

۱۵

۱۱

۳۲

۱۳-۱۸

۱۶

۲۰

۱۵

۲۰

۱۵

۱۰

۷٫۵

۴۰

۱۸٫۵-۲۵

۲۵

۲۵

۱۸٫۵

۲۵

۱۸٫۵

۱۳٫۵

۱۰

۴۰

۱۸-۵

۲۵

۱۵

۱۱

۵۰

۱۸٫۲۵

۲۵

۳۰

۲۲

۵۰-۶۳

۲۳-۳۲

۴۰

۳۰

۲۲

۶۳

۲۳-۳۲

۴۰

۳۵

۲۵

۲۰

۱۵

۶۳

۳۰-۴۰

۴۰

۴۰

۳۰

۴۰

۳۰

۲۵

۱۸٫۵

۸۰

۳۰-۴۰

۴۰

۴۵

۳۳

۸۰

۳۰-۴۰

۴۰

۵۰

۳۷

۸۰

۳۸-۵۰

۶۳

۵۰

۳۷

۳۰

۲۲

۱۰۰

۳۸-۵۰

۶۳

۶۰

۴۵

۱۰۰

۴۸-۵۷

۶۳

۷۰

۵۰

۶۰

۴۵

۱۲۵

۵۷-۶۶

۶۳

۸۰

۵۸

۷۵

۵۵

۴۰

۳۰

۱۲۵

۶۰-۸۰

۸۰

۹۰

۶۵

۵۰

۳۷

۱۶۰

۷۵-۱۰۵

۱۲۵

۱۰۰

۷۵

۱۰۰

۷۵

۶۰

۴۵

۲۰۰

۷۵-۱۰۵

۱۲۵

۱۲۵

۹۰

۲۰۰

۹۵-۱۲۵

۱۲۵

۱۲۵

۹۰

۷۵

۵