گروهی از کارخانه‌ها و دولت های بزرگ در حال ساختن راکتورهای هسته ای مقیاس کوچک هستند که براساس گفته طرفداران این راکتورها، آنها ایمن‌تر، ارزان تر و قابلیت سازگاری بیشتری با واحدهای تولید انرژی نو مانند سیستم های فتوولتاییک و توربین های بادی دارند. اما منتقدان آنها می‌گویند که تکنولوژی جدید راکتورهای هسته ای هنوز هم دارای معایبی از نقطه نظر ایمنی و تولید پسماندهای هسته ای هستند.

مانیتورهای بزرگی در یک اتاق تاریک و بدون پنجره در کوروالیس ایالت اورگان در ایالات متحده قرار دارند. جایی که مهندسان در شرکت NuScale Power امید دارند بتوانند نسل بعدی نیروگاه های هسته را تولید کنند. آیکن های تابان بر روی صفحه نمایشهای اتاق کنترل توان خروجی ۱۲ راکتیو هسته مینیاتوری را نشان می دهد. مجموعه این ۱۲ راکتور هسته می تواند توانی برابر با یک نیروگاه هسته بزرگ مرسوم برای تامین برق ۵۴۰ هزار خانوار آمریکایی را تولید کند. بر روی مانیوترهای اتاق کنترل، زمانی که یک درخت نخل پدیدار شود، نشان دهنده این است که واحد راکتور مورد نظر در حالت جدا از شبکه قرار دارد و مستقل از شبکه است.

این اتاق کنترل تنها یک مدل اولیه می باشد و راکتورهایی که در صفحات نمایش اتاق کنترل قرار دارند در واقع وجود خارجی ندارند و تنها شبیه سازی شده اند. اکنون، شرکت NuScale Power بیش از ۹۰۰ میلیون دلار برای ساخت راکتورهای مدولار کوچک سرمایه گذاری کرده است که براساس گفته مقامات کارخانه، این تکنولوژی نسل بعدی نیروگاه های هسته ای می باشد. این شرکت هم اکنون بر روی یک پروژه کار میکند که خروجی آن ۷۲۰ مگاوات برق می باشد که می تواند تحولی در صنعت برق ایجاد کند. این پروژه قرار است در طول مدت دوسال در شهر ایداهو به پایان برسد. کمیسون مقررات هسته ای آمریکا تنها فاز چهارم از این طرح کلان را تایید کرده است و دست اندرکاران شرکت انتظار دارند تا پایان سال ۲۰۲۰ تمام فازهای پروژه توسط کمیسون مذکور تایید شود. وزارت انرژی آمریکا قبلا ۳۱۷ میلیون دلار بر روی این پروژه با همکاری شرکت NuScale Power سرمایه گذاری کرده است.

شرکت NuScale تنها شرکت توسعه دهنده راکتورهای مقیاس کوچک یا مینیاتوری نیست. در کشور روسیه دولت یک راکتور شناور مقیاس کوچک را با ظرفیت تولید ۷۰ مگاوات در اقیانوس قطب شمال قرار داده است. چین نیز برنامه ریزی کرده بود تا سال ۲۰۱۶ اولین راکتور مقیاس کوچک خود را ساخته و مورد بهره برداری قرار دهد. سه استان کانادا شامل ساسکاچوان، انتاریو و نیوبرانزویک نیز در حال توسعه راکتورهای مقیاس کوچک و جایگزینی آنها با راکتورهای سنتی بزرگ هستند. کمپانی رولز-رویس نیز در حال توسعه راکتورهای مقیاس کوچک با توان ۴۴۰ مگاوات در انگلستان می باشد.

براساس گفته طرفدارن این طرح، از آنجایی که استفاده از انرژی نو در حال گسترش می باشد، راکتورهای کوچک ماژولار می توانند طبیعت تناوبی انرژی باد و خورشید را بهتر مدیریت کنند.  طرفداران توسعه راکتورهای مقیاس کوچک می گویند به چند دلیل اکنون زمان توسعه SMR ها می باشد. اولاً، آنها معتقدند که اگر جامعه جهانی سعی بر کاهش شدید نشر کربن دی اکسید تا اواسط قرن را دارد، تکنولوژی جدید هسته ای باید به کار گرفته شود. ثانیاً، نیروگاه های هسته ای قدیمی با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند. بسیاری از آنها فرسوده شده اند و ساخت نیروگاه های جدید با تاخیرهای قابل توجه در ساخت و هزینه های بالا مشکل شده است، بطوریکه ساخت یک نیروگاه هسته ای مقیاس بزرگ چیزی حدود ۱۰ میلیارد دلار هزینه دارد. در نهایت، طرفداران این طرح می گویند که از آنجایی که استفاده از واحدهای تولید پراکنده تجدیدپذیر روبه گسترش است، راکتورهای مقیاس کوچک یا SMR راحت تر می توانند طبیعت تناوبی انرژی باد و خورشید را جبران کنند و با این واحدها یکپارچه شوند.

کشور ما نیز گامی در ساخت نیروگاه مقیاس بزرگ هسته ای برداشته است. نیروگاه اتمی بوشهر یک سال پس از تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران در سال ۱۳۵۴ به عنوان یک طرح مشارکتی به آلمان غربی سپرده شد تا نیروگاه را از صفر تا صد طراحی و به بهره برداری برسانند. در شرايطي كه حدود ۷۵ درصد واحد اول و ۶۰ درصد واحد دوم نيروگاه ساخته شده بود با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران ، طرف آلماني كار بر روي پروژه را متوقف كرد .دولت ايران از شركت آلماني در دادگاه داوري بين المللي شكايت كرد.

اسفند ۱۳۶۰ : بر اساس راي دادگاه بين المللي قرار شد همه قطعات و دستگاه‌هاي ساخته شده دو نيروگاه بوشهر تا آن زمان ، به اضافه نيمي از سوخت هسته‌اي به مالكيت ايران درآيد و پيمانكار موظف شد كه اين قطعات را بصورت تحويل در بندر بوشهر ، به ايران تحويل دهد .روسيه در جريان توافق هاي سوم و چهارم خود با ايران متعهد شد تا ۲۰۰۳ ميلادي نيروگاه را تكميل و به مرحله بهره برداري برساند اما پس از مدتي روس‌ها اعلام كردند كه تا ۲۰۰۶ ميلادي نيروگاه را به مرحله بهره برداري مي‌رسانند

دهه ۶۰ : بار ديگر كار در نيروگاه بوشهر از سرگرفته شد اما همزمان با حضور كارشناسان آلماني در نيروگاه ، حمله موشكي عراق به بخشي از ساختمان نيروگاه بوشهر ، آلمان ها را از ادامه طرح منصرف كرد.

سال ۱۳۶۸:  با سفر آقاي هاشمي رفسنجاني رئيس جمهور وقت به روسيه ، موافقتنامه همكاري هسته‌اي ميان ۲ كشور تدوين شد .

شهريور ۱۳۷۱ : موافقتنامه كاملي از همكاري ‌هاي هسته‌اي ايران و روسيه امضا شد .

آبان ۱۳۷۳ : قرارداد تكميل واحد اول نيروگاه بوشهر بين ايران و روسيه به امضا رسيد كه به موجب آن قرار شد ساخت نيروگاه تا پايان آذر ۱۳۷۹ به پايان برسد .

۱۸ دي ۱۳۷۴ : اين قرارداد ميان سازمان انرژي اتمي ايران و شركت اتم استوري اكسپورت روسيه اعتبار اجرايي پيدا كرد . طرف روس متعهد شد تا سال ۲۰۰۰ ساخت نيروگاه را به پايان برساند ، همچنين ايران تعهد كرد پسماند سوخت نيروگاه هسته‌اي بوشهر را به روسيه بازگرداند .

مبلغ كل قرارداد در اين طرح در ابتدا يك ميليارد و ۲۰۰ ميليون دلار بود كه با گذشت زمان و تجديد نظرها مبلغ اين قرارداد ۱۰ درصد افزايش يافته ‌است . سوخت نيروگاه بوشهر هم ۵۲ ميليون دلار به انضمام كل هزينه ‌هاي حمل تا محل ساختگاه پيش بيني شده بود .

سال ۱۳۷۶: در اين سال توافق دوم ايران و روسيه براي نيروگاه بوشهر منعقد شد ؛ در اين زمان دو طرف الحاقيه‌اي به قرارداد قبلي افزودند كه طبق آن روسيه متعهد شد تا سال ۲۰۰۲ ميلادي نيروگاه را به مرحله راه‌اندازي برساند . اما اين پايان توافقات نبود .

روسيه اين بار و در جريان توافق هاي سوم و چهارم خود با ايران متعهد شد تا ۲۰۰۳ ميلادي نيروگاه را تكميل و به مرحله بهره برداري برساند اما پس از مدتي روس‌ها اعلام كردند كه تا ۲۰۰۶ ميلادي نيروگاه را به مرحله بهره برداري مي‌رسانند .

مهر ۸۲ : روسيه اعلام كرد راه اندازي بوشهر به دليل مشكلات فني و نه فشارهاي سياسي يك سال به تعويق افتاده است .

اول شهريور ۸۳ : معاون سازمان انرژي اتمي ايران با اعلام اينكه نيروگاه اتمي بوشهر در سال ۸۵ به بهره برداري مي‌رسد گفت: سوخت اوليه نيروگاه آماده حمل به ايران است . تبادل نظر در خصوص ساخت واحد جديد در دستور مذاكرات مقامات دو كشور قرار دارد .

مهر ۸۳ : وزراي خارجه ايران و روسيه در نشستي مشترك از عزم دو كشور براي قرارداد ارسال سوخت هسته اي از روسيه به ايران و عودت سوخت مصرف شده به روسيه خبر دادند و اعـلام كردند كه اين قرارداد در مرحله نهايي خود قرار دارد .

اسفند ۸۳ : تهران و مسكو توافقنامه‌اي را امضا كردند كه به موجب آن روسيه سوخت نيروگاه اتمي بوشهر را به اين شرط تامين مي‌كند كه ايران سوخت مصرف شده را به آنان پس بفرستد .

شهريور ۸۴ : روساي آژانس انرژي اتمي ايران و روسيه اعلام كردند كه نيروگاه بوشهر را اواخر سال ۲۰۰۶ به بهره برداري مي رسانند .

مهر ۸۵ : رئيس سازمان انرژي اتمي ايران و رئيس آژانس فدرال اتمي روسيه توافق جديدي را امضا كردند كه براساس آن مسكو متعهد شد تا ۲۰۰۷ ميلادي واحد اول نيروگاه بوشهر را به طور آزمايشي راه اندازي كند و ۶ ماه پس از آن يعني تا پايان ۲۰۰۷ سوخت نيروگاه را به تهران ارسال نمايد .

بهمن ۸۵: بروز مشكلات مالي در پيمانكار روسي موجب شد تا مسئولان اتم استروي اكسپورت اعلام كنند به علت تاخير در پرداخت اقساط ، تغييراتي در برنامه زماني ساخت نيروگاه صورت مي‌گيرد .

البته معاون امور بين الملل سازمان انرژي اتمي ايران بلافاصله بـه اين ادعاي روس ها پاسخ داد و اعلام كرد : ايران هيچ تاخيري در پرداخت مالي قرارداد بوشهر به شركت روسي نداشته است .

سعيدي خواستار آن شد كه نيروگاه در موعد مقرر يعني شهريور ۸۶ راه اندازي شود .

اسفند ۸۵ : معـاون امور بين الملل سازمان انرژي اتمي ايران از فـراهم شدن مقدمات فني و حقوقي ارسال سوخت به نيروگاه بوشهر در نيمه دوم اسفند ۸۵ خبر داد .

فروردين ۸۶ : واحدهاي پشتيباني نيروگاه اتمي بوشهر از جمله ساختمانهاي مربوط به پمپ خانه و پست برق ۴۰۰ كيلو ولتي نيروگاه اتمي بوشهر با حضور معاون اول رئيس جمهور به بهره برداري رسيد .

تير ۸۶ : مدير كل دفتر ايمني هسته اي كشور گفت : در راستاي راه اندازي واحد اول نيروگاه اتمي بوشهر ، آزمايش‌هاي راكتور تا ۲ ماه ديگر انجام مي شود و كار ساخت نيروگاه تا ۲ ماه آينده پايان خواهد يافت .

مهر ۸۶ : رئيس جمهور روسيه كه براي شركت در نشست كشورهاي ساحلي درياي خزر براي نخستين بار به تهران سفر كرده بود گفت: تاخير در كار اتمام نيروگاه اتمي بوشهر سياسي نيست و مسكو با جديت به دنبال آن است كه اين نيروگاه هرچه زودتر به پايان برسد .

پوتين ، كشورهاي ثالث تامين كننده برخي تجهيزات نيروگاه بوشهر را در ايجاد تاخيرها موثر دانست و افزود: روسيه هرگز از تعهدات خود شانه خالي نمي‌كند و طبق مقررات آژانس بين المللي انرژي اتمي روسيه سوخت را سه ماه قبل از راه‌اندازي بايد تحويل دهد .

مهر ۸۶ : محمد البرادعي دبير كـل وقت آژانس بين المللي انرژي اتمي در گزارش خود به نقل از منابع روس اعلام كرد سوخت نيروگاه اتمي بوشهر ۲۶ ماه نوامبر براي ارسال به ايران پلمپ مي‌شود .

۲۲ آذر۸۶ : رئيس اتـم استروي اكسپورت از تـوافق تهران و مسكو دربـاره تاريخ خاتمه عمليات ساخت و تكميل نيروگاه بوشهر خبر داد .

۲۶ آذر ۸۶ : بيش از ۸۲ تن سوخت مورد نياز اين نيروگاه در هشت مرحله از ۲۶ آذر تـا هشتم بهمن همان سال وارد اين نيروگاه شد و راه اندازي نيروگاه اتمي بوشهر را وارد مرحله جديدي كرد .

ارديبهشت ۸۷ : باكو ، محموله مربوط به تجهيزات نيروگاه بوشهر را تـوقيف كرد كه به دنبال اين اتفاق كفيل دبير شوراي امنيت ملي روسيه به ايران قول داد كه اين مشكل را برطرف كند. اين تجهيزات شامل عايق هاي حرارتي مورد استفاده در اين نيروگاه بود .

مهر ۸۷ : وزير امور خارجه كه براي پاسخگويي به سوال نمايندگان دربـاره علت تاخير در راه اندازي نيروگاه بوشهر به مجلس رفته بود ، به نمايندگان گفت : زمان افتتاح نيروگاه نيمه اول سال ۲۰۰۹ تعيين شده است .

اسفند۸۷ : پيش راه اندازي و سوخت گـذاري مجازي نيروگـاه اتمي بوشهر بـا حضور كرينكو رئيس شركت دولتي روس اتم و آقازاده رئيس وقت سازمان انرژي اتمي ايران آغاز شد .اين مرحله به منظور بررسي عملكرد رآكتور نيروگاه اتمي بوشهر صورت گرفت و بـه منزله نزديك شدن اين نيروگاه به مرحله بهره برداري بود .پس از سوخت گذاري مجازي آزمايش هيدروليكي نيروگاه هسته اي بوشهر هم انجام شد . به گفته شيرازي سرمهندس نيروگاه اتمي بوشهر هدف از بارگذاري سوخت مجازي نيروگاه اتمي بوشهر شبيه سازي كردن شرايط هيدروليكي مدار نخست براي انجام آزمايش سرد و گرم رآكتور است .

وي انجام اين مرحله را از نظر ظاهري و فيزيكي مشابه با مرحله سوخت گذاري اصلي بيان كرد .

مرداد ۸۸ : سفير روسيه در تهران اعلام كرد نيروگـاه بوشهر در مرحله عمليات راه اندازي قرار دارد و اين مرحله ، فاز نهايي اجراي طرح اين نيروگاه محسوب مي شود .

شهريور ۸۸ : رئيس سازمان انرژي اتمي ايران اعلام كرد به زودي مهمترين آزمايش اين نيروگاه آغاز مي شود كه طي آن تاسيسات نيروگاه تحت فشار ۲۵۰ اتمسفر مورد بررسي قرار مي گيرد .

آذر ۸۸ : انجام تست ۲۵۰ بار نيروگاه اتمي بوشهر

دي ۸۸ : انجام تست ۱۱۰ بار: به گفته مجري طرح نيروگاه اتمي بوشهر آزمايش ۱۱۰ بار مدار دوم نيروگاه در يك روز ، يك مرحله پس از انجام تست ۲۵۰ بار با موفقيت به پايان رسيده است .

جعفري افزود: آزمايش هيدروليك دستگاهها با افزايش فشار سطح ۱۱۰ كيلوگرم بـر سانتيمتر مربع يكي از مراحل آماده سازي نيروگاه براي آزمايش آب گرم است كه پس از آن قابليت كاري دستگاه هـاي اصلي و فرعي و سامانه دستگاه هاي راكتور تأييد مي شود.

به گفته شيرازي سرمهندس نيروگاه اتمي بوشهر هدف از بارگذاري سوخت مجازي نيروگاه اتمي بوشهر شبيه سازي كردن شرايط هيدروليكي مدار نخست براي انجام آزمايش سرد و گرم رآكتور است

بهمن ۸۸ : تست كره فلزي: هدف از اين تست اطمينان از استحكام كره فولادي (فلزي) در شرايط خلإ نسبي ۵ درصد اتمسفر و فشار نسبي ۳۶ درصد مگاپيكسل، هم‌ چنين اطمينان از استقامت از كـره فولادي در فشار نسبي ۱/۴ اتمسفر ، چك كردن آب ‌بندي اجزا و قطعات آن در اين مـراحل و نيز اندازه‌گيري و محاسبه ميزان نشتي مجاز كره فولادي در مراحل مختلف است . اين تست به مدت ۴۰۳ ساعت و ۱۵ دقيقه به انجام رسيد .

فروردين ۸۹: انجام تست گرم : مجري طرح نيروگاه اتمي بوشهر گفت: با انجام اين آزمايش موسوم به تست گرم ، همه تجهيزات نيروگاه اتمي در شرايط حرارتي زياد موردسنجش قرار مي گيرد .

۲۲ خرداد ۸۹ : رئيس سازمان انرژي اتمي ايران با اعـلام اين خبر كـه مراحل پاياني آخرين تست نيروگـاه بوشهر موسوم به تست آب گرم انجام شده است گفت : انجام اين تست يك ماه زمان برد .

۲۲ مرداد ۸۹: صالحي از انتقال سوخت به ساختمان اصلي نيروگاه و سوخت گـذاري نيروگاه اتمي بوشهر در هفته‌آينده خبر داد و گفت: سوخت از محل نگهداري آن به داخل ساختمان اصلي نيروگاه و استخر كه در جنب قلب رآكتور آن قرار دارد انتقال داده مي شود .

مرداد ۸۹ : انتقال سوخت هسته اي به ساختمان اصلي نيروگاه بوشهر انجام شد. در اين مرحله ، سوخت از محل نگهداريِ تحت نظارت نمايندگان آژانس بين المللي انرژي اتمي ، به ساختمان اصلي و در مجاورت رآكتور منتقل شد و نخستين نيروگاه اتمي جمهوري اسلامي ايران در مرحله راه اندازي قرار گرفت .

۴ آبان ۸۹: عمليات سوخت گذاري نخستين نيروگاه اتمي جمهوري اسلامي ايران با انتقال سوخت به قلب راكتور اتمي بوشهر آغاز شد .رئيس وقت سازمان انرژي اتمي ايران ابراز اميدواري كرد تا سه مـاه ديگر برق هسته اي وارد شبكه سراسري شود .

علي اكبر صالحي در نشست با كاركنان نيروگاه اتمي بوشهر و در آستانه آغاز عمليات سوخت گـذاري در قلب راكتور اين نيروگاه گفت : نيروگـاه بوشهر از استثنايي ترين نيروگـاه هاي جهان اكنون در مـرحلـه حساس بارگذاري سوخت به قلب راكتور است كه جزء آخرين مراحل فرايندي است و اميدواريم تا سه ماه ديگر شاهد انتقال برق توليدي نيروگاه به شبكه سراسري باشيم .

در اين مرحله ۱۶۳ مجتمع سوخت نيروگاه به وزن ۸۲ تن مطابق دستورالعمل هاي كاري به قلب راكتور منتقل شد تا نخستين نيروگاه اتمي ايران در مدار توليد قرار گيرد . از آنجا كه تزريق سوخت در هر مجتمع سوخت بـه يك ساعت زمان نياز دارد اين عمليات حدود هفت تا هشت روز زمان برد . راه اندازي فيزيكي نيروگاه پس از انجام فرايند انتقال سوخت آغاز مي شود .

۱۹ خرداد ۹۰ : فريدون عباسي رئيس سازمـان انرژي اتمي پس از بـازديد از رونـد اجراي مراحل راه اندازي نيروگاه اتمي بوشهر گفت: اكنون نيروگاه اتمي بوشهر به مرحله توليد ۱۰۰ مگاوات برق رسيده، هنوز توربين راه انـدازي نشده است و بـراي تست توربين نياز به زمان داريم ، يعني ابتدا بخار بايد به توربين برسد و بعـد تست هاي آن طبق برنامه زمان بندي انجام شود .

وي زمان بهره برداري از نيروگاه بوشهر را آينده نزديك اعلام كرد وافزود: تاكيدي براعلام تاريخ ندارم و هرگاه راكتور به ۴۰ تا ۵۰ درصد قـدرت خود يعني ۴۰۰ تا ۵۰۰ مگـاوات رسيد و بـرق را به شبكه سراسري وصل كرديم و وزارت نيرو از پايداري آن مطمئن شد بهره برداري از نيروگاه را اعلام مي كنيم .در نيروگاه اتمي بوشهر هزار مگاوات برق توليد مي شود كه معادل يك چهلم برق توليدي كشور است .برق توليدي اين نيروگاه از طريق ۲ پست ۲۳۰ و ۴۰۰ كيلوولت به شبكه سراسري منتقل مي شود .

شهريور۱۳۹۰: بالاخره انتظار۳۶ ساله به سررسيد و بهره برداري مقدماتي ازنخستين نيروگاه اتمي جمهوري اسلامي ايران و عصر جديد توليد برق هسته اي آغاز شد.

پس از این همه کش و قوس فراوان کشور ما در نهایت صاحب نیروگاه هسته ای شد. اما این پایان ماجرا نیست. سوال اینجاست که آیا این بهتر نبود که به جای سپری کردن این سالهای متمادی و صرف هزینه های گزاف به دولت های آلمان و روسیه بر روی انرژی های تجدیدپذیر سرمایه گذاری میکردیم؟

آلمان یکی از کشورهای پیشرو در زمینه نیروگاههای هسته ای می باشد و تعداد کل نیروگاه های هسته ای آلمان ۱۷ می باشد. آلمان ساخت نیروگاه هسته ای را از سال ۱۹۶۷ آغاز کرده است. در سال ۲۰۱۱ صدر اعظم آلمان قانونی را وضع کرد که براساس آن تمام نیروگاه های هسته ای آلمان باید خاموش شوند. علت این امر به خطرات ناشی از انباشت زباله های هسته ای برای محیط زیست و شهروندان آلمانی بر می گردد. موضوع جالبتر می شود اگر بدانید تمام کشورها تلاش می کنند تا نیروگاه هسته ای بسازند تا میزان نیروگاه های مبتنی بر سوخت های فسیلی را کاهش دهند و بتوانند قدمی موثر در بهبود کیفیت لایه اوزون بر دارند. ولی مهمترین تناقض اینجاست که انباشت زباله های هسته ای خود نه تنها خطری برای محیط زیست است، بلکه انبار کردن آنها و نگهداری از آنها هزینه های فوق العاده بالایی دارد بطوریکه دولتها به هیچ عنوان نتوانسته اند مبلغ دقیقی برای آن در نظر بگیرند. پیرو قانون آنجلا مرکل، آلمان باید تمام نیروگاه های هسته ای خود را خاموش کند. از سال ۲۰۱۱ تا کنون ۹ نیروگاه از ۱۷ نیروگاه هسته ای آلمان خاموش شده است. نگرانی در خاموش کردن نیروگاه ها نیست. بلکه نگرانی اصلی در افزایش هزینه های نگهداری و انباشت زباله های هسته ای است. وزرات انرژی آلمان رقمی را که برای انباشت زباله های هسته ای پیش بینی می کند، رقمی چندین میلیارد دلاری است که هنوز هم رقم دقیقی از آن را نمی توانند مشخص کنند. به عنوان مثال، هزینه انباشت زباله های یکی از نیروگاه های هسته ای انگلستان پس از بسته شدن به مقدار ۵۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۵ تخمین زده شد. ولی همانطور که پروژه انباشت زباله ها و تفکیک آنها روبه جلو پیش میرفت و اکنون نیز به پایان نرسیده است، در سال ۲۰۱۵ به مبلغ ۱۵۵ میلیارد دلار رسید و کسی نمی داند تا فاز نهایی آن چقدر دیگر باید هزینه شود.

زباله های هسته ای از نظر خطری که برای انسان و محیط زیست دارند به سه دسته تقسیم بندی می شوند. زباله های با تششع کم، متوسط  و زباله های خیلی خطرناک یا high level wast که شامل فلزات سنگین هستند و بیش از ۲۴ هزار سال طول میکشد تا از بین بروند. بیشتر حجم زباله های هسته ای را زباله های با تشعشع کم و متوسط در بر می گیرند بطوریکه میزان زباله های هسته ای خطرناک آلمان تنها کسری از زباله های کم خطر آن می باشد. ساختن انبار برای زباله های هسته ای فوق العاده زمان بر و سخت می باشد. اکنون اکثر سایت هایی که انواع زباله های هسته ای را نگهداری می کنند بعنوان مکانها یا انبارهای موقت در نظر گرفته شده اند. و این زباله ها باید به انبار اصلی که در آینده باید ساخته شود منتقل خواهند شد. بعنوان نمونه، براساس گزارشات وزارت انرژی آلمان، انبار دائمی زباله های هسته ای خطرناک آلمان تا سال ۲۰۵۰ ساخته می شود (یعنی ۳۰ سال دیگر) و هنوز ماشین آلات برای ساخت این انبار وجود ندارد. همچنین قابل ذکر است که جابه جایی زباله های هسته ای از انبارهای موقت در آلمان به انبار دائمی تا سال ۲۱۳۰ زمان می برد ( زمانیکه من و شما دیگر روی این کره خاکی نیستیم). سخت ترین تصور از زباله های هسته ای آلمان این است که سال ۲۱۷۰ انبار زباله های دائمی خطرناک بطور کلی بسته می شود و همه زباله ها برای همیشه پلمپ می شوند. با توجه به اعداد ذکر شده چیزی بیش از یک قرن برای جا به جایی و انبار کردن زباله های هسته ای در مکان دائمی آنها زمان لازم است.

با توجه به گفته های بالا، علاوه بر اینکه سرمایه گذاری اولیه در نیروگاه های هسته ای بودجه خیلی زیادی میطلبد، هزینه دفن زباله های هسته ای و نگهداری از انها در انبارهای موقتی نیز از ساخت خود نیروگاه هسته ای چندین برابر بیشتر است. با همه این اوصاف، باید خطر زباله های هسته ای برای محیط زیست را نیز در نظر گرفت. حال این سوال پیش می آید که با این همه هزینه های سنگین و خطراتی که انسان و محیط زیست را تهدید میکند، بازهم ساخت نیروگاه هسته ای یک افتخار تلقی می شود یا یک آینه دق برای آیندگان ما؟!

آلمان با سابقه بیش از ۵۰ ساله در زمینه نیروگاه هسته ای در سال ۲۰۱۱ به این نتیجه رسیده است که نیروگاه های هسته ای باید از رده خارج شوند. حال ما که در سال ۱۳۹۰ نیروگاه بوشهر را به مرحله بهره برداری رسانیدم چه زمانی اولاً به فکر مقیاس کوچک کردن آن و ثانیاً به فکر خاموش کردن آن خواهیم افتاد؟

اکنون نیز ایران تنها نیست و اکثر کشورهای در حال توسعه مانند هند، برزیل و کشورهای آفریقایی در حال ساخت نیروگاه هسته ای مقیاس بزرگ هستند. آیا اگر همه این هزینه ها در توسعه واحدهای انرژی تجدیدپذیر و بهبود راندمان نیروگاه های گازی خرج شود بهتر نیست؟

اکنون کشور ما در زمینه تولید انرژی هسته ای دو گام از دنیا عقب است. گام اول اینکه دنیا پیش به سوی ساخت نیروگاه های هسته ای مقیاس کوچک دارد تا آنها را در کنار توربین های بادی و سیستم های فتوولتاییک بکار گیرد. گام دوم اینکه کشورهای پیشرو در صنعت برق هسته ای در حال خاموش کردن نیروگاه های هسته ای خود هستند زیرا به هزینه های بالای نگهداری از زباله های هسته ای پی برده اند.

شاید برای کشور و مردم ما هم بهتر باشد، فکر تولید برق با انرژی هسته ای را کنار گذاشته و شعله بر افروخته از جنگ های سیاسی علیه کشورمان را که منشأ آن انرژی هسته ای است را خاموش کنیم. به این ترتیب، دوست دنیا خواهیم بود و دنیا دوست ما…